Η πιο διάσημη ίσως φράση του Σωκράτη ήταν: «Έν οίδα ότι ουδέν οίδα».
Τότε ; Προς τι ο κόπος, αν πρόκειται να ξεκινάει κανείς με πέντε ερωτήματα και να καταλήγει, μετά από ολόκληρη διαδρομή, με δέκα ή πολλαπλάσια ;
Προς τι όλη αυτή η ταλαιπωρία ; Γιατί κάποιος να επιθυμεί μια τέτοια διαδικασία που θα του αυξάνει διαρκώς τα ερωτήματα, πιθανώς και την ανασφάλεια ;
Ας δούμε ένα παράδειγμα από την Επιστήμη π.χ. της Αντισεισμικής Μηχανικής:
Σε όλο τον κόσμο (ειδικά στις σεισμογενείς ανεπτυγμένες χώρες: ΗΠΑ & Ιαπωνία) οι πολιτικοί Μηχανικοί προσπαθούν επί δεκαετίες να κατανοήσουν τα σεισμικά φαινόμενα, δηλαδή να «αντέξουν» τα ερωτήματα και προβλήματα που σαν λερναία ύδρα ξεπετάγονται όσο προσπαθείς να κατανοήσεις: τον τρόπο που γεννιούνται οι σεισμοί, πως ταξιδεύουν σαν σεισμικά κύματα, πως «χτυπούν» τις ανθρώπινες κατασκευές και πώς αυτές «αποκρίνονται».
Όσο πιο πολύ ψάχνεις σε αυτό το πεδίο συμβαίνουν ταυτόχρονα δύο πράγματα:
Από την μία, ξεκαθαρίζεις ολοένα και καλύτερα το σεισμικό φαινόμενο και ισχυροποιείς τις κατασκευές, βελτιώνεις την ικανότητα πρόγνωσης & πρόληψης κ.λ.π.
Από την άλλη, σε σχέση με την «μακαριότητα» και την «ευκολία» που προσφέρει να ασχολείσαι μόνο με τα στατικά φορτία μιάς κατασκευής (ίδιο βάρος, μόνιμες δράσεις κ.λ.π.), τώρα, όσο περισσότερο «ψάχνεις», τόσο αυξάνεται το εύρος των πεδίων που πρέπει να «αντέξεις», κατανοώντας τις αλληλεπιδράσεις των φορτίσεων (σεισμός μαζί με άνεμο και μαζί με αστοχίες του εδάφους κ.λ.π.) και καταλαβαίνεις, με δέος και ταπείνωση, την πολυπλοκότητα των φυσικών φαινομένων, το ατέλειωτο μεγαλείο και μυστήριο της Φύσης.
Δηλαδή, ταυτόχρονα, ανεβάζεις διαρκώς το επίπεδο της συνείδησής σου (άρα απελευθερώνεσαι από προλήψεις, πλάνες και καταναγκασμούς), ενώ, ταυτόχρονα, πολλαπλασιάζεις τα ερωτήματα (και επομένως την ταπείνωση, το δέος και ίσως την ανασφάλεια).
Υπάρχει όφελος από αυτή τη διαδικασία ; Μα προφανώς:
Μετά από δεκαετίες οι μηχανικοί έχουμε κατορθώσει να σχεδιάζουμε πολύ περισσότερο ασφαλείς κατασκευές, που δεν συγκρίνονται καν με τις αντίστοιχες της εποχής όπου τα ερωτήματα ήταν πολύ λιγότερα (και πολύ πιο ρηχά).
Τότε, οι μηχανικοί (ιδίως σε «έξυπνες» χώρες σαν τη δική μας) απολάμβαναν την αυταρέσκεια ότι με δυό – τρία …tips μπορούσαν να στήσουν ολόκληρες εξαόροφες πολυκατοικίες και να γίνουν όλοι επιχειρηματίες και «μάγκες», μέχρις ότου ήλθαν μερικοί σεισμοί μεσαίου μεγέθους (Θεσσαλονίκη, Καλαμάτα Αθήνα, Αίγιο κ.λ.π.) για να αποδείξουν ότι η «σοφή» παροιμία: «όσο λιγότερα ξέρει κανείς, τόσο καλύτερα», πολύ απλά: δεν ευσταθεί.
Το ίδιο ισχύει σε όλες τις επιστήμες (π.χ. την Ιατρική) και, πολύ περισσότερο, ισχύει για τις Ανθρωπιστικές -Κοινωνικές επιστήμες.
Αυτό ακριβώς εννοούσε ο Σωκράτης: ότι στον δρόμο της κοινωνικής μόρφωσης, πολλαπλασιάζονται διαρκώς τα ερωτήματα (άρα η ταπείνωση και η ανασφάλεια), όμως χτίζεται και σμιλεύεται, εν τω μεταξύ, η σοφία, η ανθρωπιά και η ανύψωση της συνείδησης σε ολοένα και ψηλότερα επίπεδα.
Κι έτσι, όταν συναντάς έναν τέτοιον άνθρωπο π.χ. σαν τον Σωκράτη, στην ηλικία των 45, κι έπειτα των 60, ή των 70 ετών, θα συναντάς, κάθε φορά, έναν άνθρωπο με ολοένα και περισσότερα ερωτήματα και, ταυτόχρονα, την ίδια στιγμή, έναν άνθρωπο ολοένα και περισσότερο σοφό… !
Τα πρώτα χρόνια της ζωής & ο βασικός "χάρτης"
Κάθε ανθρώπινο πλάσμα με τη γέννησή του βρίσκεται (παρά τη θέληση και πέρα από τον έλεγχό του) σε ένα άμεσο περιβάλλον (οικογένεια, ίδρυμα κ.λ.π.) και τα επόμενα χρόνια, επίσης παρά τη θέληση και πέρα από τον έλεγχό του, βρίσκεται εντός ενός ευρύτερου περιβάλλοντος (κοινωνικού, θρησκευτικού, πολιτισμικού και, φυσικά, οικονομικού). Για τα πρώτα (και σημαντικότερα) χρόνια της ζωής του ο καθένας μας επηρεάζεται καθοριστικά από αυτό το πρώτο άμεσο περιβάλλον.
Εκεί δημιουργούνται τα συναισθήματα της ασφάλειας ή τα αντίθετά τους, εκεί δημιουργείται ο βασικός Χάρτης και η βασική Πυξίδα για την υπόλοιπη ζωή και πολλοί άνθρωποι δεν καταφέρνουν να βελτιώσουν τον χάρτη και τη πυξίδα τους στα ύστερα χρόνια, (παρ’ ότι οι συνθήκες το απαιτούν) ακριβώς διότι νομίζουν ότι λειτουργούν αυτόβουλα και «λογικά», ότι έχουν τον έλεγχο και συνείδηση του εαυτού, ενώ τα πράγματα είναι κάπως πιο περίπλοκα.
Οι βασικές, βαθιές ερμηνείες, η βασική , βαθειά συνείδηση κάθε ανθρώπου δημιουργείται αυτά τα πρώτα καθοριστικά χρόνια μέσα στο πρώτο, άμεσο περιβάλλον όπου γεννιέται. Εκεί απαντιούνται με έναν απόλυτο, βαθύ και καθοριστικό τρόπο τα ερωτήματα, οι επιθυμίες, η υπαρξιακή αγωνία, ο φόβος του αφανισμού, όλα:
«Είμαι ασφαλής, ο κόσμος όπου βρέθηκα παρά τη θέλησή μου, είναι ασφαλής ;»
«Αυτοί οι άνθρωποι που με περιτριγυρίζουν τι είναι ; μπορώ να τους έχω εμπιστοσύνη ;»
«Οι σωματικές, ψυχικές, συναισθηματικές ανάγκες μου αναγνωρίζονται ; ικανοποιούνται ; είναι καλές ή κακές ; μήπως κάποιες από αυτές απαγορεύονται ; ποιες και γιατί ;» ……..κ.λ.π.
Έτσι πολύ γρήγορα ο μικρός σε ηλικία (και μέγεθος) άνθρωπος ενσωματώνει έναν χάρτη και μια πυξίδα για να επιβιώσει. Με αυτόν (και όχι κάποιον άλλο) χάρτη θα «βγεί στον κόσμο» στα επόμενα χρόνια.
Όσο πιο μονοδιάστατη, αυταρχική, εκμαυλιστική ή παράλογη είναι η επίδραση του ΑΜΕΣΟΥ περιβάλλοντος που πρωτοσυναντά κάθε ανθρώπινο (και όχι μόνον) πλάσμα με τον ερχομό του στη ζωή, τόσο πιο δύσκαμπτο γίνεται το ψυχολογικό και συναισθηματικό του σύστημα, προκειμένου να ανταπεξέλθει και να επιβιώσει.
Από εκεί και πέρα, όσο πιο δύσκαμπτη είναι η ψυχική – πνευματική – συναισθηματική λειτουργία ενός ανθρώπου (άρα και των κοινωνικών ομάδων που δημιουργούν οι άνθρωποι όσο ενηλικιώνονται), τόσο περισσότερο θα προσπαθεί ο άνθρωπος να φέρει την διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα στα μέτρα του και όχι το αντίστροφο που είναι απαραίτητο για την επιβίωση αλλά και για την ευτυχία του.
Σήμερα, υπό το κράτος του Φόβου και της Ιδιωτείας που σπέρνει η παγκόσμια ολιγαρχία σε κάθε γωνιά της Γής, οι περισσότεροι άνθρωποι βομβαρδίζονται από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους ότι πρέπει να διαθέσουν όλη τους την σωματική, πνευματική & ψυχική ενέργεια προκειμένου να επιτύχουν ταυτόχρονα:
Να διαπρέψουν, μελλοντικά, στο υπάρχον απάνθρωπο εκπαιδευτικό σύστημα της Νέας Τάξης, μέσα από έναν ατέλειωτο αγώνα εξειδίκευσης & λυσσαλέου ανταγωνισμού.
Να σκληρύνουν την καρδιά, να ξεριζώσουν κάθε ικανότητα συμ-πάθειας (empathy), πολιτικής σκέψης και συνάρτησης, ώστε να γίνουν «τα στελέχη που δε ρωτούν πολλά», «που κάνουν αυτό που τους λέμε χωρίς περιττούς ρομαντισμούς, σκεπτικισμούς και αμφιβολίες», να γίνουν χρήσιμοι για τις «Αγορές».
Οι Αγορές ετοιμάζουν (μέσω του Σχολείου, των ΜΜΕ & του Διαδικτύου) τα αυριανά τους στελέχη, μέσω της «κατάρτισης», μιας εντελώς αντι-επιστημονικής διαδικασίας μηχανιστικής κατανάλωσης τεχνικών & οικονομικών γνώσεων, σε ένα απολύτως εξειδικευμένο αντικείμενο κάθε φορά, ασύνδετο με τις υπόλοιπες επιστήμες και κυρίως με τις ανθρωπιστικές.
Ακόμη χειρότερα: χωρίς την παραμικρή δέσμευση ότι η τεχνολογία, οι σύγχρονες ανακαλύψεις & εφευρέσεις, η επιστήμη στο σύνολό της οφείλει να λειτουργεί στην υπηρεσία του ανθρώπου και της κοινωνίας.
Τους πιο ανταγωνιστικούς από αυτούς τους νέους «επιστήμονες», τους λεγόμενους και «ειδικούς», αυτούς που χρησιμοποιούν την «επιστήμη» και την «εξειδίκευση» ως όπλα επικράτησης, πλουτισμού και «δύναμης», οι αγορές τους διαφημίζουν ως: «τα καλύτερα μυαλά» της κάθε χώρας.
Βασικό σύνθημα τέτοιου είδους… «καλύτερων μυαλών» είναι:
«…δεν δίνω δεκάρα τσακιστή για ό,τι συμβαίνει γύρω μου, δεν στρατεύομαι ολόψυχα στο πλευρό της ζωής που μάχεται, παντού στον κόσμο, για να δια-σωθεί και να στεριώσει..».
Έτσι, πολλαπλασιάζονται, μέρα με τη μέρα, οι φυσικοί και χημικοί «επιστήμονες» που πρόθυμα δουλεύουν (με το αζημίωτο) σαν «ειδικοί κοφερανσιέ» για να διαφημίζουν τα μεταλλαγμένα τρόφιμα ή τα γενόσημα φάρμακα στα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα της ολιγαρχίας, έχοντας ως πρόθεμα στο όνομά τους όλα τα απαραίτητα ... Dr , Mhd, και όλα τα σχετικά.
Πολλαπλασιάζονται τα «ικανά» και φιλόδοξα στελέχη των τραπεζικών – χρηματιστικών ομίλων που έχουν εκπαιδευτεί αντί για ανθρώπους να βλέπουν μπροστά τους …«κόκκινα δάνεια».
Πολλαπλασιάζονται οι επιστήμονες που «απλώς δουλεύουν για τη NASA», που απλώς κατασκευάζουν διόπτρες, φακούς και γόμωση για «έξυπνες» βόμβες, που απλώς …κάνουν την «δουλειά» που εκπαιδεύτηκαν πολύ καλά, πολύ καλύτερα από τους συμμαθητές & συμφοιτητές τους, να κάνουν.
Όπως το εξέφρασε ο Μπέρτολτ Μπρέχτ μέσα από τον συγκλονιστικό μονόλογο του Γαλιλαίου:
«…Πιστεύω ότι μοναδικός σκοπός της επιστήμης είναι να αλαφραίνει το μόχθο της ανθρώπινης ύπαρξης. Μακάρι οι φυσικοί επιστήμονες να φτάναν κάποτε να δίνουν έναν παρόμοιο όρκο με αυτόν του Ιπποκράτη: ότι θα χρησιμοποιούν τη γνώση τους μόνο για το καλό της ανθρωπότητας.
Γιατί όταν οι επιστήμονες τρομαγμένοι ή εξαγορασμένοι από άπληστους κι εγωιστές αφεντάδες, αρκούνται στην αυτοϊκανοποίηση της γνώσης μόνο για τη γνώση, τότε η επιστήμη γίνεται μια σακάτισσα και οι καινούριες, κάθε φορά, εφευρέσεις δεν θα προσφέρουν άλλο από καινούρια βάσανα στους ανθρώπους…».
Η αξιολόγηση
Μια, άλλη (εκτός από την «κρίση») αγαπημένη λέξη της παγκόσμιας Ολιγαρχίας είναι η αξιολόγηση. Από την ετυμολογία της (αξιο-λόγηση) καταλαβαίνουμε ότι πρίν προβούμε σε μια τέτοια διαδικασία (είτε επίσημη πρός θεσμοθέτηση είτε και σε επίπεδο προτάσεων & ιδεών) θα πρέπει, πρίν απ’ όλα, να καθορίζουμε μεαπόλυτη σαφήνεια τις αξίες που θέλουμε, ως κοινωνία, να υπηρετεί η δομή (π.χ. το σχολείο) την οποία σχεδιάζουμε.
Άλλες αξίες ήθελε π.χ. ο Χίτλερ για τα σχολεία του στη ναζιστική Γερμανία, άλλες αξίες ανέδειξε ο Χριστός στο σχολείο με τους δώδεκα (κατ’ αρχήν) μαθητές του, άλλες αξίες προωθεί μια ανταγωνιστική βιομηχανική κοινωνία π.χ. στην Αμερική , Ιαπωνία & Κίνα σε περιόδους ανάπτυξης (κερδοφορίας) του καπιταλισμού, άλλες αξίες «ανακαλύπτονται» σε περίοδο σαν τη σημερινή όπου η παγκόσμια τοκογλυφική Ολιγαρχία θέλει να προωθήσει το Χρέος ως μοχλό για την επιβολή της πάνω στους ανθρώπους, μέσω των περίφημων οίκων αξιολόγησης, των «αγορών» κ.λ.π.
Εμείς τι θέλουμε ;
Μα, πάνω απ’ όλα, συνειδητοποιούν οι άνθρωποι ότι, πρίν καν ξεκινήσουν μια οποιασδήποτε τέτοια διαδικασία, πρέπει να αποσαφηνίζουν, σε βάθος, τις αξίες με βάση τις οποίες θα γίνει αυτή η αξιο-λόγηση ;
Αντιλαμβάνονται οι καθημερινοί, καλόπιστοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ότι κάθε φορά που οι κυρίαρχες τάξεις μιλάνε για την ανάγκη αξιολόγησης οποιασδήποτε δομής, έχουν ξεκάθαρο στο μυαλό (και στις προθέσεις τους) τις δικές τους αξίες (δηλαδή το Κέρδος για τους ίδιους και την Υποταγή για τις «μάζες») ;
Και αφού είναι έτσι, τότε καλώς πράττουν, από τη δική τους σκοπιά (για τα δικά τους συμφέροντα), οι μαφίες των Αγορών και δημιουργούν το σχολείο που οι ίδιοι χρειάζονται στον 21ο αιώνα: ένα σχολείο που θα ξεδιαλέγει το 5% με 10% των νέων ανθρώπων, οι οποίοι μέσα από λυσσαλέο ανταγωνισμό θα γίνουν οι ανεγκέφαλοι και απάνθρωποι «winners» της Νέας Τάξης (δηλαδή αδίστακτα μισθωτά στελέχη τοκογλυφικών ιδρυμάτων), έναντι της υπόλοιπης πλέμπας των «loosers» τους οποίους το σχολείο των Αγορών θα προετοιμάζει για μια ζωή με πεντάμηνη απασχόληση, πολύ facebook, πολύ tag, πολλές αγκαλίτσες, καρδούλες & φιλάκια, chat, μπαλίτσα, διαδικτυακό αυνανισμό & στριπτιτζάκι, με δυό λόγια: μια υπέροχη ζωή κότας σε ορνιθοτροφείο.
Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς ;
Απέναντι στο σχολείο της μαφίας και των «αγορών», θα πρέπει εμείς οι απλοί άνθρωποι που πιστεύουμε στην αξία του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου, να δημιουργήσουμε σιγά - σιγά το δικό μας Νέο σχολείο: με τις δικές μας αξίες, τις αστείρευτες πηγές της ζωής, την εργασία, τη γνώση, τον δημιουργικό προσανατολισμό και την Τέχνη της αγάπης).
Και αν, τελικά, υπάρχει μια προτροπή, μια «συμβουλή» στους γονείς, τους δασκάλους, και σε όλους όσοι επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα άλλους συνανθρώπους τους, είναι:
Να φροντίζουν η «διδασκαλία» και η επιρροή τους να είναι τέτοια (δηλαδή ως προς το περιεχόμενο αλλά και τον τρόπο που μεταδίδεται) ώστε να εξασφαλίζει:
Εκείνη την ψυχική και συναισθηματική ασφάλεια στον αποδέκτη της, έτσι που αυτός να μπορεί να διανοηθεί ότι μπορεί να αμφισβητήσει, εκ βάθρων, ακόμη και τον ίδιο του τον «δάσκαλο» ή την κυρίαρχη αντίληψη της εποχής που ο δάσκαλος του εκφράζει,
Την ανάδειξη όλης της πρωτογενούς ευφυΐας που κάθε ανθρώπινο πλάσμα ξεκινά να έχει με τη γέννησή του, την πρωτογενή δηλαδή ικανότητα να αναρωτιέται, να αναλύει, να συνθέτει και να δημιουργεί,
Ότι όλα τα παραπάνω θα γίνονται για χάρη της ζωής, του εξανθρωπισμού και της ευτυχίας όλων και όχι ως ψυχαναγκαστική (εκούσια ή ακούσια) υπηρεσία σε μηχανισμούς εξουσίας, καταστροφής και θανάτου.
Το Νέο Σχολείο
Υπό την προϋπόθεση, λοιπόν, ότι αποδεχόμαστε ως κριτήριο διάκρισης και αξιολόγησης την βασική αντίθεση (Έριχ Φρόμ: Η Καρδιά του ανθρώπου) τη καθίσταται προφανής η ανάγκη για διάδοση και δυνάμωμα αυτών των ιδεών, μιάς και πρεσβεύουμε καλόπιστα ότι προάγουν την υπόθεση της παγκόσμιας ειρήνης, του σεβασμού των άλλων ανθρώπων, της φύσης και της ζωής εν γένει.
Θα ήταν έργο ζωής ένα παγκόσμιο «νέο σχολείο» το οποίο θα ιδρυόταν σε κάθε γωνιά της γής από απλούς και φωτισμένους ανθρώπους οι οποίοι με τα τεχνικά και εκφραστικά μέσα του δικού τους πολιτισμού, θα έβρισκαν απολαυστικό να εργάζονται σε δομές που προωθούν την παγκόσμια συνεννόηση, ειρήνη, ανθρωπισμό, βιοφιλία, ενάντια στον πόλεμο, την ηθελημένη άγνοια, το ναρκισσισμό, την αρχαϊκή συμβιωτική οπισθοδρόμηση και τη νεκροφιλία, άρα σε ότι αφορά στη δική μας εποχή και στα χρόνια που έρχονται: ενάντια στον Καπιταλισμό της καταστροφής.
Και μιάς και, προφανώς, τέτοιες προσπάθειες ήδη υπάρχουν σε όλον τον κόσμο, μιλάμε κυρίως για την επιμονή, την ενθάρρυνση, τη δικτύωση και την αποφασιστικότητα που πρέπει να επιδειχθεί στον παρόντα χρόνο και στο άμεσο μέλλον από κάθε άνθρωπο, μιάς και η ζημιά, το έγκλημα κατά της ζωής (και κατά της πνευματικής ανάπτυξης και της αγάπης) που διαπράττεται καθημερινά έχει πλέον διογκωθεί στον βαθμό της Ύβρεως.
Πώς μπορούν οι άνθρωποι να το κάνουν αυτό ;
Δεν υπάρχει μόνο μία μέθοδος, ένας τρόπος.
Κάθε λαός, κάθε ιστορική περίοδος έχει τα δικά της μέσα, τον δικό της Τρόπο.
Ο Έριχ Φρόμ π.χ. ήταν ένας διανοούμενος μεγάλου βεληνεκούς, άνθρωπος των βιβλίων. Όμως πόσοι και πόσοι άνθρωποι, ομάδες & λαοί, έχουν ζήσει με τρόπο βιόφιλο χωρίς να ξέρουν ούτε καν γραφή, ούτε κάν νότες και παρτιτούρες.
Αρκεί να ακούσει κανείς έναν ποιμενικό σκάρο του κλαρινίστα Τάσου Χαλκιά ή ένα ταξίμι μινόρε του Γιώργου Ζαμπέτα κι έναν αμανέ του Στράτου Παγιουμτζή για να νιώσει στα τρίσβαθα της ψυχής του το θαύμα της ζωής, την αρμονία, την ταπεινοφροσύνη και την ευγνωμοσύνη κάθε ζωντανού πλάσματος που αντιλαμβάνεται το δώρο της ζωής και αποφασίζει να το τιμήσει και να το μεταλαμπαδεύσει.
Κι αν μιλάμε για ηρωισμό, για θάρρος, ανδρεία και για δέσμευση, ας ανατρέξει κανείς στην Ιστορία να δεί πόσο μικρή (ανύπαρκτη) σημασία είχαν οι τίτλοι, τα πιστοποιητικά σπουδών και οτιδήποτε, με δυό λόγια, αφορά το «έχειν» αντί για το «είναι».
Μορφωμένοι, διανοούμενοι, συγγραφείς, επιστήμονες, ποιητές, μουσικοί, αλλά και αγρότες, εργάτες, απλές γυναίκες (σαν τις ηρωικές της Πίνδου) άνθρωποι των πόλεων μα και της υπαίθρου, ο καθένας μπορεί (είναι στη φύση του ανθρώπου) να πάρει τις αποφάσεις του στη κρίσιμη στιγμή και να κινήσει την ιστορία σε διαφορετική κατεύθυνση.
Και σήμερα, πιά, κρίσιμη στιγμή είναι η κάθε στιγμή, γιατί σήμερα, πιά, όλοι γνωρίζουμε, τα πάντα.
Ουδείς αθώος…
Μα είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα τέτοιο Νέο Σχολείο ;
Με άλλα λόγια: που να πατήσει κανείς, που να σταθεί, πώς να στηρίξει την αισιοδοξία (ή έστω την μη παραίτησή του) όταν τα μηνύματα τριγύρω είναι τόσο αρνητικά φορτισμένα ;
Όσο επανέρχεται η αμφιβολία, η ανασφάλεια, ειδικά σε περιόδους «κρίσεων» σαν της εποχής μας, το ερώτημα επανέρχεται βασανιστικά και επίμονα: Μα είναι δυνατόν να γίνει κάτι ; Τι δύναμη έχω εγώ ; Η δική μου μικρή παρέμβαση στο κοινωνικό γίγνεσθαι, η δική μου «μικρή» δράση, έχει κάποια σημασία, κάποια αξία, με άλλα λόγια: Επιφέρει κάποια, μικρή έστω, κοινωνική αλλαγή ;
Ας δούμε ένα παράδειγμα από την καθημερινότητα:
Ακόμα και δυό - τρείς κόκκοι ζάχαρη σε ένα φλυτζάνι σκέτο καφέ τον γλυκαίνουν τόσο όσο να μην μπορεί να τον πιεί κάποιος που πίνει σκέτο τον καφέ του.
Αυτή την «γλύκα» ή την «πίκρα» ή την «απουσία» που καθένας μας προσθέτει στο κοινωνικό γίγνεσθαι κάθε στιγμή, δεν την συνειδητοποιούμε, γιατί, πρώτα απ’ όλα, εκπαιδευόμαστε να μην την συνειδητοποιούμε.
Πέραν αυτού, βέβαια, είναι όντως δύσκολο να την συνειδητοποιεί κανείς, κάθε στιγμή, δεδομένου, ότι η ανθρώπινη κοινωνία δεν είναι, πιά, ούτε η «πλατεία του χωριού», ούτε καν η κωμόπολη και η χώρα μας, μα ολόκληρη η ανθρωπότητα, η οποία είναι, σήμερα παγκόσμια, απολύτως «δικτυωμένη» και αλληλεξαρτώμενη και, σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ μεγαλύτερη από ένα …φλυτζάνι καφέ !
Την ίδια στιγμή, όμως, και κάθε ένας από εμάς τους απλούς ανθρώπους, είμαστε πολύ πιο μεγάλοι & σημαντικοί από έναν …κόκκο ζάχαρης !
Τ.Σ.